Kolon yani kalın bağırsak, ince bağırsakta besinler ve sıvı emildikten sonra kalan sıvıları kalın bağırsak emer ve vücutta kalan sıvıları yok eder . Kalın bağırsağın ikinci görevi ise vücutta artık maddeler için depo görevi yapmasıdır.
Kalın bağırsağın önemi nedir?
Kalın bağırsak vücudumuzda olmazsa olmaz bir organ değildir. Kalın bağırsağı alınan ve tedavi gören hastalar normal hayatına dönebilir ve uzun süre yaşayabilir.
Kolon kanseri nasıl oluşur ?
Kolon kanserinin oluşması için bir çok neden vardır, çevresel faktörler, genetik faktörler ve genetik yatkınlıktır. Kolon mukozosun oluşan birçok değişiklik kolon tümörü oluşturmaktadır. Özellikle en çok görülen kolon kanseri poliplerden oluşuyor. Kalın bağırsakta oluşan polipler zamanla birikip kanser oluştura biliyorlar.
Kolon kanseri belirtileri nelerdir?
Kolon kanserinde en sık rastlanan belirtiler dışkı yaparken ağrı, tam boşalmama hissi, dışkının şeklinde incelme, kabızlık, isal atakları, dışkıyla karışık kan gelmesi, karında şişkinlik, ağrı, sancı, aşırı zayıflama ve kansızlık gibi .
Kolon kanserlerini tetikleyen faktörler ?
Kolon kanserinde birinci faktör genetiklerinde olan ailevi yatkınlıklardır. Ailesinde polip olan hastalar genellikle kendisinde de bulunma riski artıyor dolayısıyla genetik faktörler çok önemli olmuştur bu hastalıkta. Ayrıca 50 yaşını geçmekte olan insanlarda da genellikle sporotik dediğimiz kendiliğinden oluşan bir hastalıktır. Diğer faktörler ise safra kesesi ameliyatı, organ nakli, iltihaplı hastalık geçirmek, radyo terapi ve radyasyona maruz kalma, alkol, sigara içmek, diyabetik rahatsızlığı olması gibi durumlarda da risk alanına girdiği bilinmektedir.
Ailesinde kolon kanseri olanlar ne yapmalı?
Ailesinde kolon kanseri hikayesi olanları erken tedavi ve polip seyrini incelemek için akrabası hangi yaşta o hastalığa yakalandıysa o yaştan sonra her yıl tarama yapılması gerekir. Dünya sağlı örgütüne göre 50 yaşından sonra sporatik bir rahatsızlık oluşmuşsa 50 yaşından sonra tarama yapılmalı. Ama birinci derecenden akrabası 50 yaşından önce oluşmuş bir kolon kanseri yada ciddi polip (bir milimden daha büyük) varsa daha erken tarama yapılmalıdır.
Kolon kanserinde neden genetik faktör önemlidir?
Ailesinde kolon kanseri olan birinde genleri doğuştan bu hastalığa yatkın oluyor ve doğuştan polip denilen yavrular üremeye başlıyor. Bunlara bakarak gende oluşan mutasyonlar çok genç yaşta polipler oluşturarak kolon kanseri oluşmaktadır.
Kolon kanserinde oluşan bölgesel faktörler nelerdir ?
Kolon kanserinde bölgesel faktörlerde çok önemlidir. Örneğin sarışınlara göre siyahi insanlar daha çok kanser olmaktadır bu yüzden siyahiler 45 yaşından sonra taranmalıdır . Ayrıca bu hastalıklar cinsiyet farklılığı da göstermektedir erkeklere göre bu kadınların hastalığa yakalanması % 25 daha fazladır. Bir diğer faktör ise coğrafi konumdur insan yaşadığı bölgede tüketilen gıdalar, alışkınlıklar de büyük etkendir bu hastalıklar.
Kolon kanserinden korunmak için neler tüketmeliyiz ya da tüketmemeliyiz?
Kolon kanseri bağırsakla ilgili olduğu için diyet yapmak veya sağlıklı yiyecekler yemek iki kat daha önemlidir. Tükettiklerimizi çok dikkat etmeliyiz kırmızı et tüketimi, hayvani yağların az kullanımı ve kolesterol daha düşün olması önemlidir . Ayrıca fiber dediğimiz emilmeyen ama bağırsakta su tutan bir takım yağların da alınması vücuda ve bağırsaklar daha yararlı olması söyleniyor. Bunun dışında nişasta içere ama su geçirmeyen gıdaları tüketilmesi gerekiyor. Bu yağlar bağırsakta fermente ediliyor ve serbest yağ asitler oluşuyor bu yağlarda bağırsakları koruduğu biliniyor. Bunun dışında kalsiyum, magnezyum, borik asit gibi vitaminlerin kullanılması kolon kanserinden koruduğu söyleniyor.
Kolon kanseri nasıl tespit edilir?
Kolon kanserini tespit etmek için kalın bağırsakların hepsi incelenmesi gereklidir. Bu inceleme içinde en yangın olan yöntem kolonoskopi yöntemi uygulanmaktadır. Kolonoskopi yapılması için birçok hazırlık yapılmalıdır ilk önce kişiye diyet verilmekte ve bağırsakların iyice temizlenmesin gerekir işlem yapılması için. Bu işlem süresi uzun ve sancılı süreçlidir, bağırsağa ilk önce hava vererek işlem yolunu açıp kolayca kolonoskopinin ilerlemesini sağlıyoruz. Kolonoskopida ilerleyerek bütün kalın bağırsağı inceleyip polip olan bölgeli temizleyerek sonlandırıyoruz. Kolonoskopi yapmak eskiden biraz daha ağrılı ve eziyetli bir işlemdi herkesin korkul rüyasıydı ama şimdilerde ise bu işlen sedasyonla daha kolay ve zahmetsiz olmuştur.
Sedasyonlu kolonoskopi nedir ve kimlere yapılabilir
Sedasyonlu kolonoskopi işlemi hastalara ilaç verilerek uyku sıra kalın bağırsaklara girilerek polipleri incelmek ve temizleme işlemidir. Sedasyonlu kolonoskopi işlemine ek ücret alınmamaktadır lakin sedasyonlu işlem yaptırmak için biraz beklemelidir çünkü daha uzun bir işlemdir. Sadesyonlu kolonoskopi işlemi herkese yapılmaktadır ama çok ciddi solumun yetmezliği, kalp yetmezliği olan hastalarda sedasyon kullanılmamalıdır zaten kolonoskopi yapılmadan önce bütün doktorlar hastayı inceler ve onay verir.
Kolon kanseri tespiti Devlet Hastaneleri de ücretsiz midir ?
Kolon kanseri tespiti her devlet hastanelerde ücretsizdir ve sosyal güvenceniz karşılamaktadır. Bütün dünyada olduğu gibi bizim de ülkemizde kolon kanseri tespiti ve taraması ücretsizdir.
Türkiye’de Sağlık Bakanlığında Rutin İşlemler vardır kolon kanseri de onlardan biri midir.
Eve sağlık bakanlığı tarafından her iki yılda bir kanlı kaka testi yapılmaktadır. Her 10 yılda da bir kolonoskopi yapılarak bu hastalığın erken dönemde teşhis yapılmasını istemektedir.
Kolon kanseri taraması 10 yılda bir yapılması geç olmaz mı ?
Kolon kanseri ağır ilerleyen bir hastalıktır 10 yıla bir tarama yapılması yeterlidir ama ailesinde kolon kanseri olan ve tehlike altında olanları her 5 yılda incelemek gereklidir.
Kolon kanserinin tedavi aşamaları nelerdir?
Kolon kanserinde tedavi şekli ve hastalığın devresine göre değişmektedir. Kolon kanseri her hastalıkta olduğu çok önemlidir. Yeni başlayan bir kolon kanserini ve kalın bağırsağı fazlaca sarmamışsa kolonoskopi ile temizleyerek tedavi edebiliyoruz. Ama hastalık ilerlemişse ve diğer organlara yayılma söz konusu ise kemoterapi ve cerrahi yöntemlere hastalığın ilerlemesini engelleyip yok olması sağlaya biliyoruz.
Kolon kanseri yenile bilir mi?
Kolon kanseri erken teşhis sonrası kolayca yenile bilir ve uzun yıllarca yaşayabilirler. Kolon kanserini kolayca yenmek için her iki yılda kaka testi 10 yılda birde kolonoskopi yaptırmak gerekir. Amerikan birleşik devletlerinde bu rutin taramalardan sonra kolon kanseri görülme sıklığı azalmıştır.
