En önemli İslam bilginlerinden
Elmalili Küçük Hamdi olarak da bilinir (Doğumu : 1878, Elmalı, Antalya – Ölümü : 27 Mayıs 1942, İstanbul), Osmanlı Devleti’nin son döneminde yetişen en önemli İslam bilginlerinden.
Mehmed Hamdi Yazır Hayatı
İlk ve orta öğrenimini Elmalı’da yaptı. 1895’te İstanbul’a gitti; orada Kayserili Mahmud Hamdi Efendi’nin derslerini izledi, dönemin öbür bilginlerinden de yararlanarak icazet aldı. Kadı yetiştiren Mekteb-i Nüvvab’ı bitirdi. 1905 – 1908 arasında Bayezid Camisi’nde dersler verdi. Bu görevi yürütürken Meşihat Dairesi Mektubi Kalemi’ne atandı (1906). Bir yandan da Mekteb-i Nüvvab, Mekteb-i Mülkiye, Medresetü’l – Vaizin ve Medrese-i Süleymaniye’de dersler verdi; Meclis-i Maarif üyeliğinde bulundu.
2. Meşrutiyet’in ilanından (1908) sonra Antalya mebusu oldu. 2. Abdülhamid’in görevden alınması için gereken fetvanın metnini yazdı. 1918’de Darü’l – Hikmeti’l – İslamiye üyeliğine, ertesi yıl da başkanlığına atandı. Damat Ferit Paşa’nın birinci ve ikinci kabinelerinde evkaf nazırlığı yaptı. 1919’da Meclis-i ayan üyeliğine getirildi. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin ilim şubesinde görev aldı.
Cumhuriyet’in ilanından sonra Damat Ferid Paşa kabinelerinde görev alması nedeniyle önce gıyabında idama mahkum edildiyse de Ankara İstiklal Mahkemesi’nde görülen davada aklandı. İstanbul’a döndükten sonra zamanını, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kendisinden istediği Kuran yorumu (tefsir) çalışmalarına ayırdı.
Son zamanlarda yazılmış en önemli Kuran tefsiri olan Hak Dini Kur’an Dili, Yeni Mealli Türkçe Tefsir (1935 – 1939, 9 cilt) Yazır’ın başyapıtı sayılır. Ayrıca İrşadü’l – Ahlaf-fi Ahkami’l – Evkaf’ı (1914) yazmış, Paul Janet ve Gabriel Seailles’ın felsefe tarihini geniş bir giriş ve notlar ekleyerek Metalib ve Mezahib (1925) adıyla çevirmiştir. Ayrıca Beyanü’l – Hak, Sırat-ı Müstakim (sonradan Sebilü’r – Reşad) gibi dergilerde de çok sayıda makalesi yayımlanmıştır.
